بخش نخست گفتوگو با دکتر مصطفی ملکوتیان
مقایسه چهار انقلاب بزرگ دنیا
متن زیر، بخش نخست گفتوگو با دکتر مصطفی ملکوتیان، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران است که چهار انقلاب بزرگ دنیا -ایران، فرانسه، روسیه و الجزایر- را مورد بررسی و مقایسه قرار داده است.
در میان انقلابهای بزرگ دنیا به غیر از انقلاب اسلامی ایران، انقلاب ۱۷۸۹م فرانسه به عنوان یک انقلاب لیبرال، انقلاب ۱۹۱۷م روسیه به عنوان یک انقلاب چپ و انقلاب ۱۹۶۲م الجزایر به عنوان انقلابی با انگیزههای اسلامی از دیگر انقلابهای مهم جهان بودهاند. اگر ما بخواهیم به مقایسهی این انقلابها با یکدیگر بپردازیم از چه شاخصهایی باید استفاده کنیم؟
طبعاً برای مقایسهی این انقلابها باید به ویژگیهای مشترک آنها بپردازیم. مهمترین این ویژگیها به یک تعبیر چهار مورد است: ۱. آرمانها، اهداف و شعارها، ۲. ایدئولوژی حاکم بر انقلاب، ۳. چگونگی رهبری و هدایت، ۴. چگونگی حضور مردم. البته ویژگیهای دیگری نیز وجود دارد که به نوعی میتواند در مجموعهی این ویژگیها قرار بگیرد که به آنها نیزخواهیم پرداخت.
اگر موافق باشید، از انقلاب اکتبر روسیه شروع کنیم؛ انقلابی که دایرهی تأثیرش نیمی از جهان را گرفت و قطب قدرتمندی را تشکیل داد.
برای بررسی انقلاب ۱۹۱۷ روسیه لازم است حتماً به شرایط تاریخی این کشور و نیروهای سیاسی فعال در آن زمان توجه کنیم. مهمترین نیروی سیاسی فعال برای انقلاب، حزب سوسیالدموکرات روسیه بود که مارکسیستها در آن حضور داشتند. البته پس از مدتی بین آنها اختلاف افتاد و گروهی به رهبری «مارتوف» از حزب جدا شدند که به «منشویک» یا اقلیت شهرت یافتند. گروه دیگر به رهبری «لنین» نیز «بلشویک» یا همان اکثریت نام گرفتند. البته واقعاً بلشویکها در میان کمونیستهای روسیه در اکثریت نبودند، اما در ۱۹۰۳ میلادی به دلیل تحریم منشویکها و عدم حضور آنها در جلسهای که این دو از هم جدا شدند، بلشویکها را اکثریت نامیدند.
عامل ویژهای که در انقلاب روسیه نقش مهمی ایفا کرد، جنگ جهانی اول بود. ولیعهد اتریش در سارایو صربستان ترور شد و اتریش به صربستان اعلان جنگ داد. روسها گفتند ما اسلاو هستیم و صربها هم اسلاو هستند. به همین خاطر روسیه هم به اتریش اعلان جنگ داد. جنگ که گسترش یافت، روسیه ابتدا موفقیتهایی را به دست آورد، اما سرمای زیر ۲۰ درجه و کشتهها و زخمیهای فراوان، بهعلاوهی تعداد فراوان فراریان از ارتش، اوضاع جنگ را برای روسیه فرسایشی کرد. در ادامه نیز آلمانها پیروز شدند.
بخش دوم گفتوگو با دکتر مصطفی ملکوتیان...
ما را در سایت بخش دوم گفتوگو با دکتر مصطفی ملکوتیان دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : webegholamreza بازدید : 102 تاريخ : سه شنبه 9 بهمن 1397 ساعت: 0:08